Ar Ge diye bir şey

Uludağ Üniversitesi'nin III.Ar Ge ve Bilgilendirme Günleri başarıyla tamamlandı. Dünkü yazımda bu konuyu değerlendirmiştim. Bugün de biraz Ar Ge'den söz etmek istiyorum…
Dünyada özelde ilk kurulan Ar Ge şirketinin Thomas Alva Edison'a ait olduğunu biliyoruz. Edison, Ar Ge konusuna "İşin yüzde 1'i dahilik, yüzde 99'u da terdir" diyerek bakmakta. Bu özel insan ampulü bulurken binin üzerinde deneme yapmış ve her bir başarısız denemeyi "Ampulü yakmayan yeni bir yöntem buldum" biçiminde değerlendirmiştir…
Ar Ge yapan insanlar gerçekten özel insanlardır. Aynen sanatçılar ve sporcular gibi. Ağırlıklı olarak konservatif yapıya sahiptirler. Özel ilgi beklerler. Bu konuda Henry Ford söyle demektedir:
"Ar Ge mühendisi (iyi mühendis), aynen sanatçılar gibidir. Hassastır…"
Yine Henry Ford, Ar Ge'yi değerlendirirken "Önemli olan yazılmamış sayfaları okumak ve onları yazmaktır" değerlendirmesi yapar…

TÜRKİYE'DE AR GE

Ülkemizde sanayiciler içinde Ar Ge konusu ilk kez Vehbi Koç'un bir yazısında dile getirilir. Gazeteci Necip Aksoy'un 1971 yılında yazdığı "Türkiye nasıl kalkınır?" başlıklı kitapta bürokrasi dünyasından, sanayi dünyasına kadar çeşitli kişilerin görüşleri yer alır. Burada Vehbi Koç yazısında "Amerika'da etüd ve araştırmalara  verilen öneme" dikkat çeker…
Ülkemizde özel sektörün ilk Ar Ge'si de 1975 yılında Koç Holding bünyesinde kurulan Koç Araştırma Geliştirme Merkezi'dir. Burada yaklaşık 50 mühendis istihdam edilmekteydi. 1990'lı yılların başına kadar faaliyet gösteren  merkezde , bu süreçte tam 150 proje yapılmış ve hayata geçirilmiştir. Merkezin ilk direktörü Claude Nahum'dur. Daha sonra Tofaş'ın eski CEO'su Jan Nahum da bu merkezde direktörlük yapmıştır. 1990 sonrası bu merkez kapatılmış ve her şirket kendi bünyesinde Ar Ge yapmaya başlamıştır…
Ülkemizde şu anda Sanayi Bakanlığı'ndan onaylı toplam 142 Ar Ge Merkezi bulunmaktadır. Bunlardan 20'si Bursa'dadır. Bursa, İstanbul (37 Ar Ge Merkezi) sonrası en fazla Ar Ge Merkezi bulunan ildir…
Türkiye'nin en büyük Ar Ge'si de Koç Holding bünyesindeki Ford Otosan'dadır. Bu merkezde 2013 itibarıyla 1300 mühendis çalışmaktadır. Koç Holding son beş yılda Ar Ge'ye 2.7 milyarlık yatırım yapmıştır. Cirodan Ar Ge'ye ayrılan pay da Koç Holding bünyesinde, Türkiye'nin 2023 hedeflerinin üzerindedir…

SONSÖZ

Dünyanın en pahalı ürünü bilgidir. Bu bilgi de ağırlıklı olarak Ar Ge merkezlerinde üretilir. Bu merkezlerimiz önemlidir. Ülkemizde sanayi bakanlığı tarafından 50 mühendisten fazla çalıştıran Ar Ge merkezlerine teşvik verilmektedir. Bence bu rakam revize edilmelidir. Bu  sayıda mühendisi zaten sadece büyük kuruluşlar barındırabilmektedir. Ama KOBİ'lerde az sayıda istihdam olan yerlerde de birçok Ar Ge faaliyeti gerçekleştirilmektedir. Bana en en büyük teşvik bunlara verilmelidir. Büyük zaten sorununu çözmektedir. Ama ülkemizi ayakta tutan KOBİ'ler önemlidir…